ÇANAKKALE’nin Ezine ilçesine bağlı Dalyan köyündeki Alexandria Troas Antik Kenti’nde yapılan kazı çalışmalarında, 1900 yıllık 2 atık su kanalı bulundu. Hafriyat Lideri Ankara Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Öztepe, “Dalyan köyünde kanalizasyon sistemi yok. Bugün belki modern kentlerde, metropollerde karşılaşabileceğimiz kanal sistemi Alexandria Troas’ın altında söz konusu. Alexandria Troas, kendi döneminin bir metropolü” dedi.
Ezine’nin Dalyan köyü yakınında yer alan ve kazı çalışmaları 1997 ile 2009 yılları arasında Alman ekip tarafından yürütülen 2 bin 400 yıllık liman kenti Alexandria Troas Antik Kenti’nde çalışmalar, 2011’den beri Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Öztepe başkanlığındaki ekiple sürdürülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesiyle ve maddi takviyesinin yanı sıra Türk Tarih Kurumu, Ankara Üniversitesi ve İÇDAŞ A.Ş. dayanağıyla Alexandria Troas Antik Kenti’nde 2022 çalışmaları olarak 30 kişilik ekiple devam ediyor. Bu yılki kazılarda ise dikkat çeken buluntulardan biri, 1900 yıllık 2 atık su kanalı oldu.
‘İLGİLİ UZMANLARLA ÇALIŞMA GERÇEKLEŞTİRECEĞİZ’Alexandria Troas Antik Kenti’ndeki hafriyat çalışmalarında 12’nci sezonun içinde olduklarını söyleyen Kazı Başkanı Prof. Dr. Öztepe, “Bu süreçte artık aktif kazı sezonunun sonuna gelmek üzereyiz. Bundan sonra başka çalışmalarla kazı çalışmalarımız devam edecek. 2022 yılında bizden önceki Alman araştırma ekibinin bir kısım itibariyle araştırmış olduğu ‘aşağı agora’ dediğimiz bölgede eski sondajları birleştirerek, açılmamış alanları açıp, genişlettik ve yeni datalar elde ettik. Bunlardan bir tanesi, 2 atık su kanalının girişine ulaşmış olmamız. Bu kanallar değerli. Antik devirde, bilhassa Roma devrinde bu atık su kanalları taş duvar örgüler ve taş kanallar formunda oluşturulmuş kanallardır. Pişmiş toprak borularla taşınan pak su kullanıldıktan sonra bu kanallarla deşarj edilir. Bu 2 kanaldan bir tanesi yüzeye 1,5- 2 metre derinlikte, başkası ise yürüme yerinden yaklaşık 5,5- 6 metre aşağıda. Ulaştığımız 2 kanal içerisinde gelecek yıl ilgili uzmanlarla çalışma gerçekleştireceğiz. İçeri kamera salarak tonozlar üzerinde devam ettiğini görme imkanımız oldu. Oradan aldığımız en kaba bilgiler, bize çok farklı istikametlerde, yürüme yerin altında bir altyapı olduğunu gösterdi” dedi. ‘MODERN DALYAN KÖYÜNDE KANALİZASYON SİSTEMİ YOK’Gelecek yıl atık su kanallarının içinde temizlik çalışmaları yapılacağını belirten Prof. Dr. Öztepe, “Belki içeride atık suyla gelen, milin içine karışmış olan çeşitli bulgulara rastlama imkanımız olacak. O bulgurlar birebir vakitte bize, o olayların yaşandığı periyotla ilgili de bilgiler sunabilecek. Bu tip tapınak alanlarındaki çöplükler, atık su kanalları, bilhassa küçük buluntuların üzerinden bilgi vermek açısından kıymetli. Biz bu alanın paklığını yaptıktan sonra müdafaasını yapacağız, güvenliğini sağlayacağız. Gelecek yıl tahminen daha fazla bilgi sahibi olma imkanını bulacağız. Bu kanallar büyük ihtimalle 1800-1900 yıllık civarında. Şu anda içinde bulunduğumuz çağdaş Dalyan köyünde kanalizasyon sistemi yok ancak yaklaşık 1800-2000 yıl aralığındaki bu antik kentte, kanalların yapılma evresini düşünerek söylersek kanalizasyon sisteminin olması çok hoş bir bulgu. Tapınak bölgesi, cadde kenarı, aşağı agoranın tabanında bu tip kanalları görüyoruz. Bu da bize bütün kentin altında bilmediğimiz öteki bir mimari oluşumun varlığını da gösteriyor. Bugün tahminen çağdaş kentlerde, metropollerde karşılaşabileceğimiz kanal sistemi Alexandria Troas’ın altında kelam konusu. Bu ayrıntı toplum için şaşırtan olabilir lakin bizim için büyük Roma kentlerinde beklenebilecek bir durum. Bu da teraslar üzerinde yükselmekte olan antik kent için çok kıymetli. Alexandria Troas, kendi devrinin bir metropolü” diye konuştu.
